CNN’deki habere göre, ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller, “ABD’nin müttefiki Filipinler’in yanında olduğunu ve Çin’in tırmandırıcı ve sorumsuz eylemlerini kınadıklarını” belirtti.
ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Kurt Campbell da Filipinler Dışişleri Müsteşarı Maria Theresa Lazaro ile Çin’in “tırmandırıcı ve sorumsuz eylemlerini” görüştü.
Campbell, Çin’in “Filipinler’in Güney Çin Denizi’nde yasal bir deniz operasyonu yürütmesini engelleyerek Manila yönetiminin seyrüsefer özgürlüğüne müdahale ettiğini” belirtti.
Öte yandan, ABD’nin Manila Büyükelçisi MaryKay Carlson, X’ten yaptığı açıklamada, ülkesinin Çin’in yaralanmalara neden olan ve Filipinler gemilerine zarar veren “agresif ve tehlikeli manevralarını” kınadığını vurguladı.
NE OLMUŞTU?
Filipinler’e ait ikmal gemisiyle Çin’e ait gemi, dün Güney Çin Denizi’nde iki ülke arasındaki ihtilaflı bölgede çarpışmıştı.
Çin Sahil Güvenliğinden yapılan açıklamada, Filipinler’e ait ikmal gemisinin İkinci Thomas Sığı yakınındaki sulara “yasa dışı girdiği”, Çin gemilerine tehlikeli şekilde yaklaşarak “çarpışmaya sebep olduğu” belirtilmişti.
Güney Çin Denizi’nde Spratly Adaları’nın parçası olan ve Filipinler’in kontrolündeki İkinci Thomas Sığı, son dönemde iki ülke gemilerinin karşı karşıya geldiği sürtüşme ve gerilimlere sahne oluyor.
Pekin yönetimi, resifte karaya oturtulan Sierra Madre savaş gemisinin bölgede yasa dışı bulunduğunu belirterek, geri çekilmesi ve resifin orijinal haline getirilmesini talep ediyor.
Çin Sahil Güvenliğinin resifte bulunan gemideki denizcilerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere yapılan ikmal seferlerini engellemeye çalışması, ülkeler arasındaki gerilimi yükseltiyor.
İki ülke arasında yaşanan en son gerginlikte Filipinler, Güney Çin Denizi’nde karaya oturan gemisindeki personeli için 19 Mayıs’ta uçakla havadan atılan yardım paketinin bir kısmına Çin tarafından el konulduğunu iddia etmişti. Çin ise bu ayın başında Filipinler’in resif çevresinde Çinli balıkçıların kurduğu ağları kestiğini ve kaldırdığını ileri sürmüştü.
Güney Çin Denizi, kıyıdaş ülkelerin bağımsızlıklarını kazandığı İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana bölge ülkeleri arasında egemenlik ihtilaflarının odağında yer alıyor.
Çin, ilk kez 1947’de yayımladığı haritayla Güney Çin Denizi’nin yüzde 80’i üzerinde egemenlik iddiasında bulunurken yer altı kaynakları açısından zengin bölgede Filipinler’in yanı sıra Vietnam, Brunei ve Malezya da hak iddia ediyor.
Çin’in bölgedeki ihtilaflı adalarda üsler inşa etmesine, askeri unsurların yanı sıra sivil gemi filolarıyla varlık göstermesine bölge ülkeleriyle birlikte ABD de karşı çıkıyor.
Lahey’deki Daimi Tahkim Mahkemesi, 2016’da Filipinler’in başvurusuyla verdiği kararda Çin’in, Güney Çin Denizi’nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal olmadığına hükmetmişti.
